Than hoạt tính là gì? 6 Công dụng quan trọng của Than hoạt tính

Công ty CP Than hoạt Tính Toàn Cầu là đơn vị cung cấp than hoạt tính hàng đầu Việt Nam về sản lượng và chất lượng. Trong bài viết này, Activatedcarbon.vn sẽ giúp quý bạn đọc hiểu rõ than hoạt tính là gì? và cách ứng dụng than hoạt tính thực tiễn trong đời sống.

HOẠT TÍNH LÀ GÌ?

Hàng ngày chúng ta thường được nghe đến các từ như than hoạt tính, bùn hoạt tính hay đất sét hoạt tính… vậy hoạt tính là gì?

Hoạt tính là khả năng của một chất tham gia vào các phản ứng hoá học hoặc tương tác với các chất khác trong môi trường xung quanh. Một chất được coi là có hoạt tính khi nó có khả năng tham gia vào các phản ứng, tương tác và thay đổi tính chất của các chất khác trong môi trường.

THAN HOẠT TÍNH LÀ GÌ?

Than hoạt tính là một dạng carbon đã được xử lý để tăng diện tích bề mặt và độ xốp, dẫn đến vật liệu có khả năng hấp phụ cao. Nó thường được sản xuất bằng cách nung nóng các vật liệu giàu carbon, chẳng hạn như gỗ, than hoặc gáo dừa, ở nhiệt độ cao từ 600-900 độ C và có thể lên đến 1200 độ C trong điều kiện không có không khí, hay còn biết đến là quá trình nhiệt phân.

Khả năng hấp phụ của thành hoạt tính có được từ hàng ngàn lỗ rỗng li ti, kích thước nhỏ giúp gia tăng diện tích bề mặt tiếp xúc từ đó dễ dàng hấp thụ và phản ứng với nhiều chất khác nhau.

Nhờ vào cấu trúc đặc biệt này, than hoạt tính được sử dụng rộng rãi trong các ứng dụng lọc khí và nước, thanh lọc hóa chất, điều trị nước thải và trong các quá trình sản xuất như lọc đường và dầu. Các tác nhân ô nhiễm như khí NOx, SOx, CO, H2S, VOCs và các kim loại nặng có thể bị hấp phụ bởi than hoạt tính, giúp cải thiện chất lượng không khí và nước.

CÁCH TEST THAN HOẠT TÍNH

Nhìn bên ngoài than hoạt tính khá giống với các loại than củi, than hoa thông thường vì than hoạt tính cũng có màu đen đặc trưng của cacbon. Điểm khác biệt của than hoạt tính là khả năng chịu nhiệt, chịu lực rất tốt nên không có khả năng cháy sinh nhiệt. Thay vào đó, tác dụng chính của than hoạt tính là khả năng hấp phụ tốt với các loại tạp chất, bụi bẩn có trong nước, không khí và môi trường xung quanh nó. Chính vì vậy để test (kiểm tra) xem có phải than hoạt tính hay không ta chỉ có thể dựa vào các đặc điểm này.

1. Phương pháp khối lượng: Phương pháp này đo khối lượng của chất được hấp phụ bởi than hoạt tính trước và sau khi tiếp xúc với vật liệu này. Khối lượng chất hấp phụ được tính toán bằng cách lấy khối lượng ban đầu trừ đi khối lượng còn lại sau quá trình hấp phụ.
2. Phương pháp chuyển màu: Phương pháp này dựa trên sự thay đổi màu sắc của chất sau khi tiếp xúc với than hoạt tính. Chất được hấp phụ sẽ tạo ra màu khác với trạng thái ban đầu, cho phép đánh giá khả năng hấp phụ của vật liệu.
3. Phương pháp khử màu: Phương pháp này đánh giá khả năng hấp phụ của than hoạt tính bằng cách đo mức độ khử màu của dung dịch sau khi tiếp xúc với vật liệu này. Chất được hấp phụ sẽ giảm màu sắc của dung dịch, cho thấy khả năng hấp phụ của vật liệu.

Nếu để kiểm tra và đánh giá chất lượng than hoạt tính chúng ta cần có các đánh giá chi tiết từ các thiết bị chuyên dụng hoặc kiểm tra qua thực nghiệm trong phòng thí nghiệm (labs).

CÁC THÔNG SỐ CỦA THAN HOẠT TÍNH

Dưới đây là các thông số quan trọng để đánh giá chất lượng của than hoạt tính.

2.1. Chỉ số iodine than hoạt tính

Iodine hay iot là một chỉ số đặc trưng cho diện tích bề mặt lỗ xốp cũng như khả năng hấp phụ của carbon hoạt tính, được tính bằng khối lượng iot có thể hấp phụ bởi một đơn vị khối lượng than (mg/g). Thông thường, chỉ số Iot của than sẽ rơi vào khoảng từ 500 - 1400mg/g. Chỉ số Iodine càng cao thì mức độ hoạt hóa, khả năng hấp phụ và chất lượng của than sẽ càng tốt.

2.2. Độ cứng

Độ cứng là một thông số cực kỳ quan trọng biểu thị cho khả năng chống chịu mài mòn và hòa tan của than trong quá trình sử dụng. Bởi vì than hoạt tính được sử dụng rất nhiều cho các ứng dụng lọc nước, xử lý nước cấp, nước thải do đó than sẽ phải chịu rất nhiều tác động như: sự rửa trôi, áp suất của dòng chảy, lực vật lý trong quá trình vận chuyển...

Vì vậy, để mua được những sản phẩm tốt phù hợp với mục đích sử dụng thì độ cứng của than cũng là một thông số rất quan trọng và cần lưu ý.

2.3. Kích thước, thể tích lỗ xốp và diện tích bề mặt riêng

Kích thước của lỗ xốp là thông số biểu trưng cho khoảng cách giữa 2 cạnh của rãnh hoặc đường kính của lỗ xốp được chia ra làm ba loại: micro pore có kích thước <2nm, meso pore có kích thước từ 2 - 50nm, macro pore có kích thước >50nm.

Diện tích bề mặt riêng là thông số cho biết khả năng hấp thụ của than được đo bằng m2/g. Khả năng hấp thụ của than tốt đồng nghĩa kích thước các lỗ xốp sẽ nhỏ giúp tăng diện tích bề mặt riêng.

2.4. Kích thước hạt

Kích thước hạt là yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng tiếp cận và hấp phụ của than. Các loại than có kích thước hạt càng nhỏ thì khả năng tiếp cận và hấp phụ sẽ diễn ra càng tốt. Tuy nhiên, kích thước hạt nhỏ thì tính ổn định, khả năng chống rửa trôi sẽ kém. Nhờ vào kích thước hạt mà than hoạt tính cũng được chia thành nhiều dạng với từng ứng dụng cụ thể khác nhau.

CÁCH PHÂN LOẠI THAN HOẠT TÍNH

3.1. Theo nguyên liệu sản xuất

Như đã nói ở trên, hiện nay than hoạt tính được sản xuất từ rất nhiều nguồn nguyên liệu khác nhau. Vì vậy, chất lượng, giá thành và ứng dụng của từng sản phẩm cũng sẽ khác nhau. Dưới đây là một số sản phẩm mà công ty sản xuất than hoạt tính Toàn Cầu cung cấp các bạn có thể tham khảo như:

Than hoạt tính từ gỗ

• Có kích thước hạt phổ biến 4x8, 6x12, 8x30, 200 - 325 mesh,
• Iodine: 500 - 1100 mg/g
• Độ ẩm: 5% max
• pH: 6 - 9
• Độ tro: 5% max

- Tính năng nổi bật: Giá thành rẻ, cấu trúc lỗ cao, diện tích bề mặt và thể tích lỗ rỗng lớn nên khả năng lọc và hấp phụ rất mạnh.

- Ứng dụng: Dùng để xử lý nước trong các hệ thống lọc nước RO và ứng dụng nhiều trong các ngành dược phẩm, công nghệ thực phẩm, sản xuất nước ngọt và bia.

Than hoạt tính từ gáo dừa

• Kích thước hạt phổ biến: 4x8 , 6x12, 8x20, 8x30, 12x40,….
• Iodine: 500 – 1400 mg/g
• Độ ẩm: 5% max
• Độ tro : 9 % max
• Độ cứng : 98%
• S bề mặt : 1200 m2/g

- Tính năng nổi bật: Độ bền cơ học cao, cấu trúc lỗ lớn, khả năng hấp phụ rất mạnh, tốc độ lọc cao vì có diện tích bề mặt lớn

- Ứng dụng: Được sử dụng chủ yếu để xử lý nước thải, khí thải và các ngành công nghiệp hóa chất, công nghệ thực phẩm, lọc vàng..

Than Anthracite (than đá)

• Kích thước: 1.5x3.5, 0.7x1.2mm
• Iodine: 300 - 550 mg/g
• Độ ẩm: 5% max
• Tỷ trọng Carbon: 92 - 98%
• Tỷ trọng: 700 - 800 kg/m3
• Độ xốp: >45%

- Tính năng nổi bật: Giá thành rẻ, cấu trúc xơ rỗng, trọng lượng riêng thấp

- Ứng dụng: Sử dụng chủ yếu để xử lý nước thải và lọc kim loại nặng trong nước.

3.2. Theo kích thước hạt

Than hoạt tính dạng bột (PAC)

Là loại than có dạng bột mịn, kích thước nhỏ hơn 1mm với đường kính chỉ từ 0.15 - 0.25mm, được sàng qua màng 50 mắt 0.297mm hoặc nhỏ hơn. Vì là dạng bột nên tính ổn định của sản phẩm này rất thấp, dễ trôi nếu sử dụng dưới các dòng nước nhanh và lớn. 

Tuy vậy, than hoạt tính dạng bột vẫn được ứng dụng mạnh mẽ trong xử lý nước, đặc biệt trong các quả lọc của máy lọc nước tinh khiết và trong các lĩnh vực làm đẹp, chế biến thực phẩm và y tế,...

Than hoạt tính dạng hạt (GAC)

Là loại than có kích thước hạt không đều nhau, dao động từ 0,2 - 5mm. Với cấu trúc bền, ổn định, bề mặt tiếp xúc rộng nên than dạng hạt được ứng dụng nhiều trong các lĩnh vực lọc nước, lọc không khí, xử lý môi trường và thu hồi các kim loại nặng..

Than hoạt tính dạng viên, viên nén

Sản phẩm có dạng hình trụ, hình khối đường kính 2 - 5mm có cấu trúc bền, ổn định, bề mặt tiếp xúc lớn nên được xếp vào một trong những vật liệu lọc nước giếng khoan không thể thiếu.

ỨNG DỤNG CỦA THAN HOẠT TÍNH TRONG ĐỜI SỐNG

Than hoạt tính có khả năng hấp phụ toàn bộ những chất lơ lửng có kích thước nhỏ xung quanh nó. Vì vậy, tác dụng chính của than hoạt tính là loại bỏ các tạp chất, ion kim loại nặng có trong nước cũng như các tác nhân gây mùi trong không khí.

Các ứng dụng cụ thể của than hoạt tính trong đời sống như:

4.1. Lọc nước uống, nước sinh hoạt

• Than hoạt tính có thể loại bỏ clo, florua và các hợp chất cũng như mùi vị độc hại có trong nước. Đặc biệt là có thể khử các chất bẩn, tạp chất, bụi bẩn và các kim loại nặng như: Sắt, kẽm,… trong nước sinh hoạt, đặc biệt là nước giếng khoan.
• Làm sạch và hòa tan các chất hữu cơ trong nước, khử mùi và vị, đặc biệt là nước thải công nghiệp chứa các phân tử hữu cơ độc hại. Hoặc các phân tử có độ bền vững bề mặt cao ngăn cản các quá trình xử lý sinh học.
• Là phương pháp hữu hiệu để khử nước Clo dư thừa trong nước. Thích hợp để khử lượng Clo dư thừa còn xót lại trong hệ thống nước của các nhà máy nước sạch

4.2. Khử mùi, lọc không khí

Ngoài lọc nước thì khử mùi, lọc không khí cũng là tác dụng của than hoạt tính rất được ưa chuộng trong đời sống. So với việc sử dụng hóa chất thì cách khử mùi bằng than hoạt tính có một số ưu điểm như:

• Loại bỏ tận gốc tác nhân gây mùi
• Không hóa chất nên rất an toàn với sức khỏe con người và môi trường
• Tiết kiệm chi phí do than có giá thành rẻ
• Dễ sử dụng, dễ thay thế

Ngoài khử mùi không khí thì bạn cũng có thể sử dụng cacbon hoạt tính để khử mùi hôi, hút ẩm trong phòng ngủ, tủ lạnh, nhà vệ sinh, tủ quần áo...

4.3. Trong y tế

Than hoạt tính là giải pháp hữu hiệu để điều trị các triệu chứng đau bụng, đầy hơi, đi ngoaifm ngộ độc bia rượu... Tuy nhiên, với các trường hợp ngộ độc axit, kiềm mạnh, xianua, liti, arsen, methanol, ethanol hay ethylene glycol, sắt thì nó trở nên vô dụng.

Đặc biệt, than hoạt tính còn được ứng dụng để sản xuất khẩu trang, mặt nạ phòng độc.. để hạn chế tối đa bụi bẩn, vi khuẩn, các chất độc có thể xâm nhập vào cơ quan hô hấp của con người.

4.4. Lĩnh vực làm đẹp

Trong làm đẹp, than hoạt tính được dùng để sản xuất các loại mặt nạ dưỡng da, sữa rửa mặt, xà phòng, sữa tắm... Với đặc tính hấp phụ mạnh mẽ và lành tính, than hoạt tính sẽ giúp hút sạch toàn bộ bụi bẩn, bã nhờn ẩn sâu dưới lỗ chân lông giúp làn da luôn săn chắc, khỏe mạnh.

Tham khảo 6 tuyệt chiêu sử dụng than hoạt tính làm đẹp để biết cách ứng dụng sản phẩm một cách tốt nhất.

4.5. Ứng dụng trong công nghiệp

Ngành công nghiệp khai khoáng sử dụng than hoạt tính để hấp thụ các ion kim loại quý hiếm như: vàng, bac.. sau đó tách chúng bằng phương pháp nung chảy hoặc phương pháp khuấy động mang lại hiệu quả cực kì cao.

Ngoài ra, than hoạt tính còn được sử dụng để lọc không khí, xử lý nước thải, khí thải của một số ngành như: công nghiệp chế biến thủy hải sản, sản xuất đường, sản xuất rượu bia, dệt nhuộm…

4.6. Xử lý môi trường

Hiện nay, than hoạt tính được đánh giá là vật liệu hàng đầu để xử lý các sự cố tràn dầu, xử lý nước thải trên diện rộng bởi hiệu quả tốt và rất tiết kiệm chi phí. Đáng chú ý là trong sự cố nước sạch ở Hà Nội nhiễm dầu thải vào hồi tháng 10/2019 thì việc sử dụng than hoạt tính để hấp phụ dầu chính là một giải pháp cực kì hữu hiệu.

MỘT SỐ CÂU HỎI THƯỜNG GẶP

-Than củi có phải là than hoạt tính không?

Trả lời: Than hoạt tính và than củi là 2 sản phẩm hoàn toàn khác nhau về cấu tạo, chức năng và mục đích sử dụng.

- Than hoạt tính có độc không?

Trả lời: Nếu sử dụng than hoạt tính để điều trị ngộ độc tạm thời với liều lượng nhỏ sẽ không gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Tuy nhiên không nên sử dụng cách này lâu dài vì than có thể hấp thụ các chất dinh dưỡng cần thiết trong cơ thể.

- Than hoạt tính giá bao nhiêu?

Trả lời: Phụ thuộc vào mục đích sử dụng mà chúng ta cần lựa chọn loại than hoạt tính phù hợp. Vì vậy, để được tư vấn và báo giá chính xác từng sản phẩm bạn có thể tham khảo tại đường link: Giá than hoạt tính

Trên đây là tất cả những thông tin về than hoạt tính mà Toàn Cầu muốn chia sẻ đến bạn đọc và quý khách hàng. Hy vọng, qua nội dung bài viết các bạn đã chiểu rõ được than hoạt tính là gì, những tác dụng và cách ứng dụng than hoạt tính một cách hiệu quả nhất.

Hiện nay, công ty sản xuất than hoạt tính Toàn Cầu là một trong những đơn vị chuyên sản xuất và phân phối than hoạt tính chất lượng hàng đầu tại Việt Nam. Nếu quý khách quan tâm hoặc cần tư vấn thêm về sản phẩm hãy liên hệ ngay với chúng tôi theo Hotline: 0945463214 để được tư vấn, giải đáp mọi thắc mắc.